2024-2029

Inleiding

De Dorpsvisie Cadzand is het resultaat van een samenwerking tussen de Dorpsraad Cadzand en de bewoners van ons dorp. Deze visie weerspiegelt onze gezamenlijke ambitie om van Cadzand een leefbaar, toekomstbestendig en verbonden dorp te maken. Met oog voor de unieke kwaliteiten van onze gemeenschap en omgeving, zetten we een koers uit die aansluit bij de wensen en behoeften van onze bewoners, nu en in de toekomst.

In deze dorpsvisie worden de belangrijkste thema’s belicht die van invloed zijn op het dagelijkse leven in Cadzand. Van leefbaarheid en wonen tot verkeersstromen en sociaal-maatschappelijke verbinding, ieder aspect is met zorg onderzocht en beschreven. Daarnaast richten we ons op duurzaamheid, culturele identiteit en inclusiviteit, om Cadzand niet alleen een fijne plek voor haar bewoners te maken, maar ook een aantrekkelijke bestemming voor bezoekers en een vruchtbare voedingsbodem voor toekomstige generaties.

Deze visie is geen eindpunt, maar een startpunt. Samen bouwen we aan een dorp dat haar geschiedenis eert en tegelijkertijd vooruitkijkt. Wij nodigen u van harte uit om bij te dragen aan de uitvoering van deze visie, zodat we samen kunnen blijven werken aan een bloeiend en veerkrachtig Cadzand.

We hebben dit gedaan aan de hand van een drietal onderwerpen welke voor het dorp belangrijk zijn:

• Leefbaarheid en voorzieningen
• Wonen
• Ruimtelijke inrichting

Het zijn deze onderwerpen die ‘leven’ onder de bewoners van Cadzand. 

Leefbaarheid/Voorzieningen

Om de leefbaarheid in Cadzand te behouden en versterken, is het essentieel om voorzieningen in en rondom het dorp op een doordachte wijze in te richten. Als unieke gemeenschap met een balans tussen vaste bewoners en een aanzienlijk toeristisch karakter, is het van belang dat voorzieningen zowel de lokale inwoners als de bezoekers ten goede komen.

Basisvoorzieningen

Op het gebied van dagelijkse levensmiddelen is er een sterke behoefte aan een grotere supermarkt in de directe omgeving van het dorp. Dit zou niet alleen de toegankelijkheid verbeteren voor inwoners en toeristen, maar ook bijdragen aan een vermindering van verkeersbewegingen naar omliggende plaatsen zoals Oostburg. Een ideale oplossing zou een gecombineerde faciliteit kunnen zijn, zoals een markthal met lokale streekproducten, horeca en een supermarkt. Dit concept sluit aan bij de culinaire identiteit van de regio en biedt zowel bewoners als bezoekers een unieke ervaring.

Gezondheidszorg

De beschikbaarheid van zorgvoorzieningen in de regio staat onder druk. Om dit tegen te gaan, wordt gepleit voor een centraal zorgpunt in het dorp, bijvoorbeeld in de nabijheid van een seniorenhofje. Een dergelijk gebouw zou ruimte kunnen bieden aan diverse zorgaanbieders, zoals een huisarts, fysiotherapeut, medisch pedicure en andere eerstelijnszorgverleners. Een geconcentreerd aanbod van zorgdiensten versterkt niet alleen de bereikbaarheid voor inwoners, maar biedt ook belangrijke ondersteuning aan toeristen met acute zorgbehoeften. Dit zou een aanvulling kunnen zijn op de bestaande methoden, zoals apps, die momenteel niet altijd toereikend blijken.

Sociale Samenhang

Om het sociale leven in het dorp te bevorderen, is er behoefte aan ontmoetingsplekken waar bewoners en verenigingen samen kunnen komen. Het oprichten van een dorpshuis met een laagdrempelige en uitnodigende uitstraling is een belangrijke stap. Dit gebouw kan functioneren als een multifunctionele ruimte voor zowel vaste bewoners als toeristen, met voorzieningen voor het verenigingsleven, flexwerkplekken en ruimtes voor recreatieve activiteiten. Dergelijke faciliteiten bevorderen de sociale cohesie en ondersteunen een levendig dorpsleven.

Recreatie en Vermaak

Hoewel toeristen en bewoners momenteel kunnen genieten van overdagactiviteiten, blijft het aanbod voor avond- en nachtvermaak beperkt. Door strategisch in te zetten op uitbreidingen in dit segment, kan niet alleen de toeristische sector profiteren, maar wordt ook de aantrekkelijkheid van het dorp voor jongeren en jongvolwassenen vergroot.

Wonen

Net als andere kernen langs de kust kampt Cadzand met een scheve woningmarkt. Het bestaande woningaanbod is verouderd en een groot deel is opgekocht als tweede woning. Hierdoor is het aantal woningen voor permanente bewoning drastisch afgenomen. De status van krimpregio, zoals toegekend door gemeente, provincie en het Rijk, heeft jarenlang geleid tot een gebrek aan nieuwbouwinitiatieven.

Om een gezonde balans te herstellen, is het noodzakelijk om de woningmarkt te herstructureren. Er is een dringende behoefte aan betaalbare starterswoningen in zowel de koop- als huursector. Daarnaast is er groeiende vraag naar nul-treden woningen voor ouderen en naar degelijke huisvesting voor werknemers in de toeristische sector. Met het oog op de toekomst is het essentieel dat nieuwbouwprojecten gericht zijn op het vervullen van deze behoeften, zodat Cadzand een leefbare gemeenschap blijft voor zowel jongere als oudere generaties.

Sociaal-Maatschappelijke Ontwikkeling

De afname van het aantal vaste inwoners is een zorgwekkende trend. Sinds 2013 is het inwonertal van Cadzand-Dorp met 10% gedaald tot 693 inwoners, terwijl Cadzand-Bad slechts 210 vaste inwoners telt. Het grootste deel van de bevolking is ouder dan 65 jaar, wat de noodzaak vergroot om te voorzien in levensloopbestendige woningen en kleinere woonvormen. Een soepele regelgeving kan het realiseren van innovatieve woonconcepten, zoals kangoeroewoningen en seniorenhofjes, ondersteunen. Deze initiatieven bevorderen de woonmogelijkheden voor zowel ouderen als andere doelgroepen en helpen de leefbaarheid van het dorp te behouden.

Gezonde Levensstijl

Het bevorderen van een gezonde levensstijl draagt bij aan de zelfstandigheid en het welzijn van de inwoners. Wandelen is een laagdrempelige activiteit die niet alleen bijdraagt aan de gezondheid, maar ook sociale interactie stimuleert. Veel inwoners tonen hun creativiteit door tafeltjes aan de weg te plaatsen met producten van eigen bodem of handwerk, wat bijdraagt aan de sociale cohesie.

Cadzand beschikt over meerdere sportfaciliteiten, zoals de gemeentelijke sporthal in Cadzand-Bad, waar diverse activiteiten zoals seniorengymnastiek en tennis worden aangeboden. Hoewel de toekomst van de gemeentelijke sporthal nog onderwerp van discussie is, geniet renovatie of vervanging de voorkeur om deze faciliteit in stand te houden voor verenigingen en recreatief gebruik. Aanvullend bieden de oefentoestellen en de jeu-de-boulesbaan bij het Zwingebouw extra mogelijkheden voor beweging en ontspanning.

Inclusieve Samenleving en Participatie

De samenstelling van de bevolking in Cadzand is de afgelopen jaren veranderd. Waar voorheen vooral seizoensarbeiders tijdelijk in het dorp verbleven, is er nu sprake van een toename van arbeidsmigranten die zich semi-permanent in het gebied vestigen. Om een inclusieve samenleving te waarborgen, is het belangrijk deze groep actief te betrekken bij sociale activiteiten. Door het organiseren van laagdrempelige en diverse evenementen kunnen zij beter integreren in de dorpsgemeenschap, wat zowel hun betrokkenheid als de sociale cohesie binnen het dorp versterkt.

Ruimtelijke Inrichting

Parkeren en Verkeer

De afgelopen jaren is de verkeersdrukte in Cadzand aanzienlijk toegenomen, mede door de groei van het aantal appartementen en vakantiewoningen aan de kust. Deze toename vraagt om gerichte maatregelen om de bereikbaarheid en leefbaarheid te waarborgen. Een mogelijke oplossing is de realisatie van een grotere supermarkt tussen het dorp en Cadzand-Bad, wat het aantal verkeersbewegingen naar omliggende plaatsen kan verminderen.

Ook rondom de school is verkeersdrukte een aandachtspunt, vooral tijdens het brengen en halen van kinderen. Het aanleggen van zogenaamde “kiss and ride”-parkeerplaatsen biedt een praktische en veilige oplossing voor deze specifieke verkeerssituatie.

Duurzame en Veilige Mobiliteit

Het stimuleren van duurzame mobiliteit is een prioriteit. De aanleg van extra fiets- en wandelpaden in en rondom Cadzand kan bijdragen aan een vermindering van autogebruik en tegelijkertijd een gezondere levensstijl bevorderen. Daarnaast is een goed functionerend openbaar vervoer onmisbaar. Een centraal gelegen mobiliteitshub, bijvoorbeeld in de buurt van een seniorenhofje, zou de bereikbaarheid aanzienlijk verbeteren en de afhankelijkheid van eigen vervoer verminderen.

Erfgoed

Cadzand heeft een rijke en tastbare geschiedenis die zich uitstrekt van het landschap tot historische gebouwen en archeologische vondsten. Overal in het dorp zijn sporen van dit verleden zichtbaar: van het kerkgebouw en oude boerderijen tot het Zwin en de beroemde haaientanden. Deze historische elementen vormen een belangrijke bron van trots en identiteit voor de inwoners. Het behoud en de ontsluiting van dit erfgoed, bijvoorbeeld via educatie en toeristische initiatieven, zijn essentieel voor de gemeenschap.

Groenvoorzieningen

De gemeentelijke groenvoorzieningen in Cadzand zijn momenteel beperkt tot enkele locaties, zoals de Nieuwleusenerstraat en de Retranchementseweg. Deze locaties bieden echter mogelijkheden voor verdere vergroening. Voor de picknickplek aan de Nieuwleusenerstraat kan gedacht worden aan de toevoeging van een schaduwrijke boom. Aan de Retranchementseweg worden de bestaande fruitbomen al onderhouden door vrijwilligers. Bovendien blijft de Dorpsraad zich jaarlijks inspannen om kleur en fleur te brengen in het dorp door bloembakken op strategische locaties te plaatsen.

In Cadzand-Bad, waar aan de Hennequinlaan enkele bomen staan, kan extra schaduw worden gecreëerd door bomen te planten met zitgelegenheid eronder, zoals hazelaars of okkerbomen. Dergelijke vergroeningen dragen niet alleen bij aan het esthetisch en ecologisch karakter van de omgeving, maar versterken ook de leefbaarheid voor bewoners en bezoekers.

Slotwoord

Met deze dorpsvisie bieden wij een helder beeld van wat de inwoners van Cadzand belangrijk vinden voor de toekomst van hun dorp. Deze visie is niet alleen een intern richtsnoer, maar dient ook als communicatiemiddel naar externe partijen, zoals de gemeente Sluis, de provincie Zeeland en andere betrokken instanties. Het doel is om inzicht te geven in de wensen, behoeften en prioriteiten van onze gemeenschap en te benadrukken wat nodig is om Cadzand leefbaar en toekomstbestendig te houden.

Wij hopen dat deze visie kan dienen als basis voor verdere samenwerking en ondersteuning. De betrokkenheid en inzet van externe partijen zijn essentieel om de geformuleerde ideeën en plannen te verwezenlijken. Als inwoners hebben wij een duidelijk beeld van wat ons Cadzand uniek maakt en wat nodig is om dit te behouden en te versterken. Met deze visie nodigen wij u uit om samen met ons te werken aan een Cadzand waarin iedereen zich thuis kan voelen, nu en in de toekomst.

Wij kijken uit naar een constructieve dialoog en een gezamenlijke inspanning om onze ambities waar te maken. Cadzand is niet alleen ons dorp, maar ook een waardevol onderdeel van de regio, en samen kunnen we zorgen voor een duurzame, inclusieve en leefbare toekomst.